Dinen Erkeğin Kadına Karşı Görevleri | İslam’da Eş Olabilmek

Dinen erkeğin kadına karşı görevleri en az kadının eşine karşı sorumlulukları kadar merak edilerek araştırılması gereken dini konular içerisinde bulunuyor. Özellikle İslam’dan önce kadının asla değer görmediği bir topluma gelen bu ilahi din kadın ve erkek ilişkileri hakkında kritik bilgileri bulunduruyor. Bu bilgilerin her birinde ya dinen erkeğin kadına karşı görevleri ya da kadının erkeğe karşı görevlerinden bahsediliyor.

İslam dini özellikle kadına verdiği değerle biliniyor. Bu değer ayetlerle açıklanarak destekleniyor. Hal böyle olunca da İslam’da eş olabilmek için dinen erkeğin kadına karşı görevleri de ortaya koyuluyor. Bu yazı içerisinde de merak eden okuyucular için Kur’an-ı Kerim ve hadislerde yer alan örneklerden yola çıkarak bir erkeğin eşine karşı dini sorumlulukları anlatılıyor. İşte detaylar..

Dinen Erkeğin Kadına Karşı Görevleri Nelerdir?

İslam dininde taraflar birbirleri ile evlendikleri andan itibaren bazı görev ve sorumluluklarla karşılaşıyor. Özellikle Bakara süresinde geçen ‘Kadınların da ödevlerine denk belli hakları vardır. Ancak erkekler, kadınlara göre bir derece üstünlüğe sahiptir’ ayeti taraflardan her ikisinin de birbirine karşı belirli hakları ve sorumlulukları olduğunu belli ediyor.

Fakat bu ayet yorumlanırken bazı kafa karışıklıkları da oluşuyor. Burada geçen ‘üstünlük’ erkeğe bir ayrıcalık ya da hakimiyet değil aile reisliği ve sorumluluk bilinci anlamı ile kullanılıyor. Bu da dinen erkeğin kadına karşı görevleri konusunu çok daha önemli bir hale getiriyor. Kur’an ve sünnet, kadın ve erkeği insanlık bakımından eşit kabul ediyor ve ailede huzurun sağlanması için görev dağılımı yapıyor.

Bu bağlamda bakıldığında dinen erkeğin kadına karşı görevleri ona zulmetmek ya da üstünlük taslamak olarak asla yorumlanmıyor. Hatta koruyup kollamak ailesinin geçimini sağlamak, eşine iyi davranmak, eğitim ve terbiyede rehberlik etmek gibi yükümlülükleri kapsadığı açıklanıyor.

Tüm bunlarla beraber dinen erkeğin kadına karşı görevleri hakkında daha net bir çizgi çizilebilmesi için bu sorumluluklar iki ana gruba ayrılıyor. Bu grup aşağıdaki tabloda yer alıyor;

Yukarıdaki tablodan da anlaşılacağı üzere dinen erkeğin kadına karşı görevleri maddi konularla sınırlı kalmıyor. Aynı zamanda eşine duygusal destek vermek, adaletli davranmak ve aile içi huzuru korumak da bu görevin bir parçası olarak görülüyor.

Eşine iyi davranmak İslam’da bir lütuf değil bir zorunluluk olarak bulunuyor. Ancak bu iyilik sınır tanımaz bir serbestlik anlamına da gelmiyor. Erkeğin eşini yanlışlardan koruma ve gerektiğinde yapıcı bir şekilde yönlendirme görevi de sorumlulukları içerisinde yer alıyor.

Kur ân da Erkeğin Kadına Karşı Görevleri: Maddi Olarak Erkeğin Eşine Karşı Sorumlulukları

Yukarıdaki başlıkta da detaylı şekilde anlatıldığı üzere dinen erkeğin kadına karşı görevleri hem mali hem de şahsi olmak üzere iki ayrı grupta toplanıyor. Özellikle şahsi konular çok iyi anlaşılırken mali konularda bazı anlaşmazlıklar oluşabiliyor. Bu sebeple de dinen erkeğin kadına karşı görevleri için maddi sorunlulukların detaylı şekilde açıklanması gerekiyor.

İslam’da evliliğin en önemli mali sorumluluklarından birine mehir deniliyor.  Nikah akdinin bir sonucu olarak erkeğin eşine vermekle yükümlü olduğu para ya da mala mehir adı veriliyor. Bu yükümlülük dinen erkeğin kadına karşı görevleri içerisinde bulunuyor ve evliliğe verilen değeri ve eşe duyulan saygıyı simgeliyor.

Mehir evliliğin olmazsa olmaz bir şartı değil nikahın tamamlanmasıyla doğan bir hak olarak kabul ediliyor. Yani nikah esnasında mehir konuşulmasa bile evlilik geçerli sayılıyor ve kadın dilediği zaman bu hakkını talep edebiliyor.

Mehir içinde İslam dininle bir alt ya da üst sınır belirlenmiyor. Önemli olan iki tarafın karşılıklı olarak kendilerine göre makul bir sınırda anlaşması görülüyor. Dinen erkeğin kadına karşı görevleri içerisinde mali konuların başında yer alan mehirin ise çeşitleri bulunuyor;

• Mehr-i Müsemma: Tarafların nikah sırasında belirlediği mehir miktarıdır.
• Mehr-i Misil: Nikah sırasında mehir belirlenmemişse, benzer durumdaki kadınlara verilen mehir esas alınarak belirlenir.
• Mehr-i Muaccel: Nikah anında peşin olarak ödenen mehir türüdür.
• Mehr-i Müeccel: Daha sonra ödenmek üzere ertelenen mehirdir ve genellikle boşanma veya ölüm durumunda ödenir.

Son olarak dinen erkeğin kadına karşı görevleri içerisinde mali sorumluluklar olarak nafaka da gösteriliyor. Evlilik devam ettiği sürece erkek eşinin yaşamını insani şartlarda sürdürebilmesi için gerekli ihtiyaçlarını karşılamakla yükümlü olarak görülüyor. Buna yeme, içme, giyim ve barınma gibi temel ihtiyaçlar da dahil ediliyor.

Bu yükümlülük sadece erkeğin maddi durumu elverdiğinde değil, her koşulda geçerli olarak söyleniyor. Erkek eşine uygun bir yaşam alanı sağlamak onun temel ihtiyaçlarını karşılamak ve ailesinin geçimini temin etmekle dinen sorumlu bulunuyor. Aksi durumda kadın bu hakkını korumak için yasal yollara başvurabiliyor.

Dinen Erkeğin Kadına Karşı Görevleri: Erkeğin Karısına Karşı Görevleri Âyet Örnekleri

İslam dininde her konuda olduğu gibi dinen erkeğin kadına karşı görevleri için de ayet örnekleri bulunuyor. Bu ayetlerin her birinde bu sorumluluklar açıkça belirtiliyor. Dinen erkeğin kadına karşı görevleri için örnek verilen ayetler ise şu şekilde;

• Kadınların da ödevlerine denk belli hakları vardır. Ancak erkekler, kadınlara göre bir derece üstünlüğe sahiptirler. Allah azizdir, hâkimdir. (Bakara/2,228)
• Kendilerinde huzur bulmanız için, kendi türünüzden eşler yaratması ve böylece aranızda derin bir sevgi ve şefkat var etmesi de, Allah’ın delillerindendir. Muhakkak ki bunda, düşünen bir halk için çıkarılması gereken dersler vardır. (Rum Suresi/21. Ayet)
• Erkekler, kadınların koruyup koruyucularıdırlar. Çünkü Allah, insanların kimini kiminden üstün kılmıştır. Bir de erkekler, ailenin geçimini temin etmek için kendi mallarından harcamaktadırlar. İyi kadınlar, eşlerine karı itaatkârdırlar; Allah’ın kendilerini koruması sayesinde, onlar da gaybı korurlar. (Nisa Suresi/ 34. Ayet)
• Anneler, istedikleri zaman/normal olarak bebeklerini tam iki yıl emzirirler. Annelerin yiyeceği ve giyeceği, örfe uygun olarak babaya aittir. (Bakara Suresi/233. Ayet)

Bu ayet örneklerinden de açıkça anlaşılacağı üzere dinen erkeğin kadına karşı görevleri İslam dini için bir zorunluluk olarak görülüyor.

Erkeğin Hanımına Karşı Görevleri Hadîs Örnekleri ile Açıklamalar

Dinen erkeğin kadına karşı görevleri ayetlerle desteklendiği gibi hadislerle de destekleniyor. Özellikle kadına değer verilmeyen bir dönemde İslam dininin indirilmesi Hz. Muhammed’e bu konuda çok fazla danışılmasına neden oluyor. Bu da onun ümmetine karşı sıklıkla dinen erkeğin kadına karşı görevleri için açıklamalar ve hatırlatmalar yapmasına neden oluyor. Bu hadislerden bazıları şu şekilde iletiliyor;

• Bir adamın harcadığı paraların en değerlisi, kendi aile fertleri için harcadığı paradır.
• Senin, hayır yollarında harcadıklarının en sevap olanı, kendi ailenin ihtiyaçları için harcadığın paradır.
• Allah’ın rızasını gözeterek kendi ailenin ihtiyacı için harcadığın nafakadan, hatta yemek yerken eşinin ağzına verdiğin lokmadan bile mükâfat göreceksin.
• Malından kendi ihtiyaçların için harcaman, senin için bir sadakadır. Kendi aile fertlerinin ihtiyaçları için harcaman, senin için bir sadakadır. Kendi eşinin ihtiyaçları için harcaman, senin için sadakadır.

Aslında dinen erkeğin kadına karşı görevleri hakkında ondan fazla hadis örneği bulunuyor. Bu hadislerin her birinde hem maddi hem de manevi sorumluluklardan bahsediliyor.

Kocanın Karısına Karşı Görevleri Maddeler Halinde İzahı

Daha önce de bahsedildiği üzere İslam’da evlilik bazı sorumlulukları getiriyor. Özellikle dinen erkeğin kadına karşı görevleri bir görevden ziyade sorunluluk olarak görülüyor. Bu zorunlulukların ise maddeler halinde verilmesi şu şekilde gerçekleşiyor;

• Erkeğin kadına mehir verme sorumluluğu.
• Erkeğin kadına nafaka sağlama sorumluluğu.
• İyi geçinme ve güzel muamele gösterme sorumluluğu.
• Adaleti ve eşitliği sağlama sorumluluğu.
• Eşin onurunu ve mahremiyetini koruma sorumluluğu.
• Erkeğin eşine manevi destekte bulunması sorumluluğu.

İslam Dininde Evlilikler İçin Karşılıklı Sorumluluklar

Kur’an-ı Kerim evliliği yalnızca bir birliktelik değil karşılıklı hak ve sorumlulukların bulunduğu kutsal bir bağ olarak tanımlıyor. Bu da dinen erkeğin kadına karşı görevleri olduğu gibi kadının da bazı görevlerinin olduğu belirtiyor. Nitekim Bakara Suresi’nin 228. ayetinde şöyle buyruluyor;  ‘Kadınların da ödevlerine denk belli hakları vardır. Ancak erkekler, kadınlara göre bir derece üstünlüğe sahiptir’

Bu ayet, İslam’da aile içi dengenin nasıl kurulması gerektiğini özetliyor. Kadın ve erkeğin hakları karşılıklı olarak belirleniyor ve biri diğerinden üstün olduğu için değil, her biri farklı sorumluluklarla donatıldığı için denge sağlanıyor. Bu da dinen erkeğin kadına karşı görevleri kadar kadının görevlerini de kapsıyor. Aşağıda ki başlıklar bu konulardaki açıklamaları içeriyor.

Evlilikte Erkeğin Görevleri İslam da Erkeğin Karısına Karşı Dini Sorumlulukları

Yazı boyunca sıklıkla bahsedildiği üzere dinen erkeğin kadına karşı görevleri iki gruba ayrılıyor. Maddi görevler içerisinde nafaka sağlamak ve mehir vermek bulunurken manevi sorumluluk aslında bir erkekte olması gereken tüm özellikleri içeriyor.

Manevi olarak dinen erkeğin kadına karşı görevleri arasında kısaca eş ile iyi geçinme, onun huzurunu ve güvenini sağlama, ona güzel bir muamele gösterme, onu hakir görmeme, eşinin mahremiyetini koruma, onun onurunu ve haysiyetini koruma son olarak da eğer ihtiyacı varsa manevi destekte bulunma yer alıyor.

Tüm bunların yanı sıra cinsel anlamda da dinen erkeğin kadına karşı görevleri bulunuyor. Erkek eşini tatmin ederek onu ilişkiye hazırlama ve mutlu etme sorumluluğunu da taşıyor. Aksi takdirde örneğin bir erkek karısı ile bir yıl boyunca cinsel ilişkiye girmezse karısı erkeği boşama hakkına sahip oluyor.

Eğer kadının bir hastalığı bulunuyor ve bu hastalık için bir takım ilaç harcamaları yapıyorsa bu harcamaları karşılamak da dinen erkeğin kadına karşı görevleri arasındadır. Yaygın olarak bilinmese de İslam dini kadına kocasından hizmetçi talep etme hakkı da veriyor. Eğer erkek birey evlendiği zaman ailesi ile yaşamayı isterse bunun iznini de karısından alması gerekiyor. Eşi kabul etmediği takdirde ona müstakil aileden uzak bir ev tutması lazım görülüyor.

Evliliklerde kadının haftada bir kere anne ve babasını ziyaret etme hakkı da bulunuyor. Erkeğin eşi talep ettiği süre boyunca bu hakkı engellemesi doğru bulunmuyor. Çiftler herhangi bir konuda bir seçim yapmak zorunda kaldıklarında erkeğin karısının da seçme hakkı bulunduğunu bilmesi gerekiyor. Son olarak kadın vefat ederse onun kefen parasını ödemek de dinen erkeğin kadına karşı görevleri içerisinde sayılıyor.

Dinen Kadının Kocasına Karşı Görevleri

Dinen erkeğin kadına karşı görevleri olduğu gibi kadının da erkeğe karşı görevleri bulunuyor. Bu görevler dinen erkeğin kadına karşı görevleri ile örtüşen bunları tamamlayan sorumluluklar olarak karşılarına çıkıyor. Peki dinen kadının kocasına karşı görevleri arasında neler yer alıyor?

• Kadın her konuda kanaatkar olup aç gözlülük yapan biri olmamalıdır.
• Kocasına itaat etmeyi bilmelidir.
• Evinde ve bedeninde temiz olmalıdır.
• Temel örflerde bulunan ihtiyaçları karşılamalıdır. Örneğin yemek yapmalıdır. (Zorunluluk değildir fakat örf gereği uyması doğru bulunmaktadır)
• Kocasının mal ve eşyalarını korumalıdır.
• Kocasının akrabalarına hürmet göstererek onlara saygılı davranmalıdır.
• Kocasının verdiği herhangi bir sırrı saklamalıdır.
• Kocasına asi olmamalıdır. Onun beklentilerini ve isteklerini karşılama konusunda yeterli olmalıdır.

Yukarıdaki maddelerden de görüldüğü üzere dinen erkeğin kadına karşı görevleri ve kadının erkeğe karşı görevleri adeta bir düzen içerisindedir.

Bu yazı ilginizi çektiyse sitede yer alan doğmadan önce ölen peygamber yazısını da tıklayarak okuyabilirsiniz.

Sık Sorulan Sorular

Dinen erkeğin kadına karşı görevleri özellikle son dönemlerde aile yapısının da bozulmasıyla beraber tekrar gündeme geliyor. Oldukça uygulanabilir ve saygı çerçevesi içerisinde bulunan bu görevlerle beraber çeşitli sorular da soruluyor. Aşağıda dinen erkeğin kadına karşı görevleri hakkında sık sorulan sorular bulunuyor;

1- Islamda Erkeğin Kadına Karşı Görevleri?

Dinen erkeğin kadına karşı görevleri maddi ve manevi görevler olmak üzere ikiye ayrılıyor. Maddi görevler içerisinde nafaka sağlamak ve mahir vermek bulunurken manevi görevler içerisinde karısına iyi davranmak, onun ailesi ile görüşmesini engellememek, onun iffetini ve namusunu korumak, onun huzurunu ve güvenliliğini sağlamak gibi durumlar bulunuyor.

2- Dinimize Göre Erkek Kadına Nasıl Davranmalı?

İslam dininde erkeğin karısına iyi davranması onun huzurunu ve güvenini sağlaması, ona güzel bir muamele göstermesi, onu hakir görmemesi, eşinin mahremiyetini koruması, onun onurunu ve haysiyetini koruması son olarak da eğer ihtiyacı varsa manevi destekte bulunması gerekiyor. Tüm bunlar dinen erkeğin kadına karşı görevleri içerisinde bulunuyor.

3- Erkek Karısına Hizmetçi Tutmak Zorunda mı?

Erkeğin hizmetçi tutabilecek maddi gücü bulunuyorsa ve karısı da bunu talep ediyorsa erkeğin kadına hizmetçi tutması gerekiyor. Fakat bunu tutabilecek gücü yoksa ve kadın hizmetçinin yapabileceği sorumlulukları yerine getirebilecek bir sağlığa sahipse bu gerekli görülmüyor. Kısacası dinen erkeğin kadına karşı görevleri içerisinde hizmetçi tutmak doğrudan bir zorunluluk olarak bulunmuyor.