HPV aşısı son dönemlerde gündemde olan yerini korumaya devam ediyor. Sadece kadınlar için değil erkekler için de önem taşıyan aşı rahim ağzı kanseri dahil birden fazla enfeksiyonu engellemeye yarıyor. HPV aşısı Türkiye’de ücretli yapılan bir aşı olmasına rağmen son dönemde Sağlık Bakanlığının aşı için özel program hazırlayacağını açıklamış olması gündemi daha da etkiledi.
İnsan papilloma virüsü (HPV), cinsel yolla bulaşan bir virüstür ve dünya genelinde birçok insanda enfeksiyona neden olmaktadır. HPV’nin bazı tipleri rahim ağzı kanseri de dahil olmak üzere çeşitli kanser türlerine yol açabilir. Bu nedenle, HPV aşısı son yıllarda geliştirilen önemli bir tıbbi gelişmedir. Beyruni olarak aşı etkinliği konusunda yapılan on yıllık klinik deneyler ve uzun vadeli koruma üzerine detaylı bir inceleme yapacağız.
HPV Aşısı Geliştirilmesi ve Klinik Deneyler

HPV aşısı, ilk olarak 2006 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nde kullanıma sunulmuştur. Aşının geliştirilmesi için uzun süreli klinik deneyler yapılmış ve farklı yaş gruplarındaki bireyler üzerinde test edilmiştir. Bu deneyler sonucunda aşının HPV enfeksiyonlarını ve rahim ağzı kanseri vakalarını azalttığı gözlemlenmiştir. Ayrıca, aşının yan etkileri minimal düzeyde olduğu tespit edilmiştir.
Deneyler sırasında aşıya katılan bireylerin takip edilmesi ve düzenli sağlık kontrollerinden geçirilmesi, aşının uzun vadeli etkinliği ve koruyuculuğu hakkında önemli veriler elde edilmesini sağlamıştır. Bu veriler, aşının HPV enfeksiyonlarına karşı uzun vadeli koruma sağladığını ve rahim ağzı kanseri riskini belirgin şekilde azalttığını göstermiştir.
Uzun Vadeli Koruma ve Etkinlik

Yapılan klinik deneyler ve takip çalışmaları, HPV aşısı uzun vadeli koruma sağladığını ortaya koymaktadır. Aşı, bağışıklık sisteminin virüse karşı uzun süreli bir koruma geliştirmesine yardımcı olmaktadır. Bu sayede, aşılanan bireylerde HPV enfeksiyonlarına bağlı kanser vakalarının görülme riski belirgin şekilde azalmaktadır.
Ayrıca, aşının etkinliği farklı HPV tiplerine karşı da kanıtlanmıştır. Aşının kullanımıyla birlikte, rahim ağzı kanseri vakalarının azaldığı ve bu kansere bağlı ölümlerin önemli ölçüde düştüğü gözlemlenmiştir. Bu durum, HPV aşısı etkinliğinin yanı sıra toplum sağlığı açısından da önemli bir gelişme olarak kabul edilmektedir.
Hpv Aşısı Ücretsiz mi?

HPV aşısı bu zamana kadar aşı takviminde olmayan ve isteyenlerin ödeme yaparak aldığı bir aşı olarak satışa sunuluyordu. Fakat Haziran ayında Sağlık Bakanının yaptığı açıklama ile öncelik 13 yaş olmak üzere rahim ağzı kanserinden korunmak için aşının ücretsiz yapılacağı duyuruldu.
Özellikle 15-45 yaş arasında erkek ve kadınların aşılanması HPV virüsüne karşı koruma sağlamada oldukça önemli bir adım olarak aktarılmakta. Fakat maliyeti yüksek olduğu için çoğu kişi aşıya erişim sağlayamamaktaydı. Aşının yapıldığı yerde ufak hassasiyetler olsa en sık karşılaşılan yan etkiler ise şu şekilde bildirilmiş.
- Baş ağrısı,
- Baş dönmesi,
- Kolda kızarıklık, şişlik,
- Vücut ısısında artış,
- Halsizlik.
Gardasil HPV Aşısı

Gardasil aşısı bu virüsün hastalarda neden olduğu kanserlere karşı koruma sağlar. Gardasil aşısının farklı türleri bulunur ve farklı virüsler için oldukça etkin bir şekilde kullanılır. Bireyin cinsiyeti fark etmeksizin HPV virüsüne maruz kalmadan aşıyı yaptırmış olması oldukça önemlidir.
Özellikle 15-45 yaş arasında bireylere aşı yapılması HPV’nin kötü sonuçlarından korunulabileceğini araştırmalar ile gösterilmiş. Ancak aşı sadece enfeksiyonu engellemede yeterli gelmekte tedavi seçeneği olarak kullanılmamaktadır. Gardasil aşağıdaki tabloda verilen enfeksiyonların önüne geçmektedir.
|
Vajinal Kanser |
Genital Siğiller |
|
Rahim Ağzı Kanseri |
Orofaringeal Kanser |
|
Penis Kanseri |
Vulva Kanseri |
Karşılaşılan virüs türüne göre aşıların da koruma özellikler değişmektedir.
Gardasil Çeşitleri Nelerdir?

Gardasil aşısının 3 çeşidi bulunur. Gardasil, Cervarix ve Gardasil 9 bu çeşitlerdir. Ve her bir aşı virüs türüne göre geliştirilmiştir. 2006 yılında satışa sunulan Gardasil HPV-16 VE HPV-18 türüne karşı oldukça gelişmiş bir koruma sağlamaktadır.
Cervarix ise genital siğillere koruma sağlamamasına karşılık HPV-16 VE HPV-18 türüne koruma sağlamaktadır. Gardasil 9 ise 2017 yılından bu yana kullanılan ABD’de kullanılan tek aşı olarak bilinmektedir. En kapsamlı korumayı sağlayan aşı HPV16,18,31, 33, 45, 52,58 türlerine karşı da oldukça etkilidir.
Aşının Toplum Sağlığına Katkıları

HPV aşısı etkinliği, sadece bireylerin kişisel sağlığı açısından değil, aynı zamanda toplum sağlığı açısından da büyük önem taşımaktadır. Aşının yaygın kullanımı, toplumda HPV enfeksiyonlarının ve buna bağlı kanser vakalarının görülme sıklığını belirgin şekilde azaltmaktadır. Bu durum, sağlık sistemlerinin üzerindeki yükü azaltmakta ve sağlık harcamalarını önemli ölçüde düşürmektedir.
Ayrıca, aşının etkinliği ve uzun vadeli koruması sayesinde, toplum genelinde kanser vakalarının azalması ve kansere bağlı ölümlerin önlenmesi hedeflenmektedir. Bu durum, toplumun genel sağlık ve refah düzeyini olumlu yönde etkilemekte ve daha sağlıklı bir gelecek için önemli bir adım olarak kabul edilmektedir.
HPV Aşısı Risk Gruplarındaki Etkinliği

HPV aşısı etkinliği, sadece genç kız ve kadınlar üzerinde değil, aynı zamanda risk altındaki diğer gruplarda da kanıtlanmıştır. Aşı, cinsel yolla bulaşan HPV enfeksiyonlarına karşı erkeklerde de koruyucu etki göstermektedir. Bu durum, aşının toplum genelinde HPV enfeksiyonlarının yayılmasını engellemesi ve buna bağlı kanser vakalarını azaltması açısından önemlidir.
Ayrıca, aşının etkinliği yaşlı bireyler üzerinde de incelenmiş ve yaşlılarda da uzun vadeli koruma sağladığı tespit edilmiştir. Bu durum, aşının geniş bir yaş grubunda etkili olduğunu ve toplumun farklı kesimlerindeki bireylerin sağlığını koruma konusunda önemli bir rol oynadığını göstermektedir.
HPV aşısı on yıllık klinik deneyler ve uzun vadeli koruma konusundaki veriler, aşının etkinliğini ve toplum sağlığına olan katkılarını net bir şekilde ortaya koymaktadır. Aşı, HPV enfeksiyonlarına karşı uzun vadeli koruma sağlayarak rahim ağzı kanseri vakalarını azaltmakta ve toplum genelinde kanserle mücadelede önemli bir rol oynamaktadır. Bu nedenle, HPV aşısı yaygın bir şekilde kullanılması ve toplumun genel sağlığının korunması için önemli adımlar atılması gerekmektedir.
HPV Aşısı Hakkında Sık Sorulan Sorular
Konu hakkında en sık sorulan sorular şu şekildedir.
1- Gardasil Etkisi Kaç Yıl?
Şu anda bilinen aktif verilere göre 10+ yıl etkili olan aşı uzun bir zaman boyunca kişiyi virüse karşı aktif şekilde koruma sağlamaktadır. Araştırmalar konu hakkında hala etmektedir.
2- HPV Aşısı Kimlere Ücretsiz Yapılacak?
Sağlık bakanı yaptığı açıklamada 13 yaşındaki tüm çocuklara aşının yapılabilir hale getirileceğini 15 yaş üzerinde ise isteyen herkesin aşıyı olabileceğini açıkladı. 2025 yılı sonu itibari ile aşının ücretsiz olacağı açıklaması yine sayın Kemal Memişoğlu tarafından söylenmişti.

